Hoe ontstaat het taboe op menstruatie?
Dat is een belangrijke vraag die we ons moeten stellen als we het de wereld uit willen. Hoe gaan we van biologie naar sociale denkbeelden? In deze aflevering wordt heel precies uitgelegd hoe men oude, stereotiepe denkbeelden over vrouwelijkheid ging gebruiken om de biologische functies te verklaren die men in de jaren 1930 volledig in kaart bracht.
Hieronder kan je een kort stukje uit de podcast lezen.
Luister je liever? Scroll dan verder voor de Soundcloud player!
“Pas sinds 1930 is er een wetenschappelijke verklaring voor hoe de vrouwelijke cyclus in elkaar zit. Allerlei misvattingen hebben eeuwenlang ongestoord kunnen doorwoekeren. Iets wat niet begrepen wordt, kan aan de ene kant als iets heiligs en krachtigs worden gezien, maar aan de andere kant ook als potentieel gevaarlijk. Zo ontstaan er (ongeschreven) regels en reinigingsrituelen om dat gevaar in te dammen.
Hoewel er sprake is van een kentering, rust er in veel kringen nog steeds in mindere of meerdere mate een taboe op menstruatie, en heus niet alleen in samenlevingen en culturen die ver van de onze af staan.”
Mariah Mansvelt Beck in het boek V – Van Vulva tot Vagina.
De Nederlandse Mariah Mansvelt Beck wil de schaamtecultuur beëindigen die hangt rond het vrouwelijke lichaam. Na bovenstaande inleiding gaat ze verder met uitleggen dat ons woord ‘taboe’ afgeleid is van het Polynesische ‘tapua’ dat tegelijkertijd ‘heilige’ en ‘menstruatie’ betekent. Hiermee zou bevestigd worden dat menstruatie, toen het nog onbegrepen was, zowel angst als aanzien inboezemde. Zowel op religieus en cultureel vlak als in de gebieden van politiek, economie en wetenschap, had dit vergaande gevolgen. In verschillende regio’s en op verschillende punten doorheen te tijd, werden vrouwen uitgesloten van deelname aan het publieke leven als ze hun regels hadden. Daarnaast dienen ze vaak ook privé vermeden te worden: omdat ze zogenaamd onrein zijn tijdens hun regels, mogen ze niemand aanraken of mogen ze bepaalde voeding niet bereiden.
Hoewel we vandaag de dag in het westen nog weinig van dit soort rituelen hanteren, was ik na het lezen van Mariah’s essay nog steeds nieuwsgierig naar de redenen waarom we toch zoveel mogelijk verbergen dat we onze regels hebben. Ik ging dus op zoek naar het onderzoek in de jaren 30 waar ze naar verwees.
Luister verder naar de aflevering over het menstruatietaboe
Tussen de Regels 